• Επιτακτική η ένταξη μας στη ζώνη Shenghen

Ζητήματα υψίστης σημασίας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων συζήτησε ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων με τον Υπουργό Εξωτερικών κ Νίκο Χριστοδουλίδη. Κατα τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης, ο Σύνδεσμος εξέφρασε στον Υπουργό τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στο επενδυτικό περιβάλλον λόγω της κατάργησης του προγράμματος πολιτογραφήσεων, καθώς και τα προβλήματα  που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες στην προσέλκυση ξένων εταιρειών στην Κύπρο λόγω του αρνητικού κλίματος που έχουν επιφέρει στη χώρα μας οι εξελίξεις με τα βίντεο του Al Jazeera.

Το πρώτο ζήτημα που τέθηκε ενώπιον του Υπουργού είναι η διαδικασία της αίτησης της Κυπριακής Δημοκρατίας για να γίνει κράτος μέλος της Συνθήκης Shenghen, γεγονός το οποίο θα διευκολύνει την προσέλκυση των ξένων επενδύσεων και θα αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις ανταγωνιστικές Ευρωπαϊκές χώρες.

Όπως ενημέρωσε ο κ Χριστοδουλίδης, η διαδικασία ένταξης της Κύπρου στη ζώνη Shenghen βρίσκεται στην 3^η φάση της αξιολόγησης της και το αρμόδιο Υπουργείο έχει εκφράσει στις Βρυξέλλες την αποφασιστικότητα του να γίνει η χώρα μας μέλος της ζώνης. Είναι, όπως είπε ο Υπουργός, προτεραιότητα για το Υπουργείο μας η ένταξη της Κύπρου στη ζώνη Shenghen και δήλωσε ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα στη διαδικασία αξιολόγησης της για ένταξη. Ο Σύνδεσμος έχει τονίσει εξάλλου, ότι ειδικότερα στη φάση που βρισκόμαστε σήμερα κρίνεται επιβεβλημένη η επίσπευση των διαδικασιών, καθώς η σύνδεση μας με τη ζώνη Shenghen πρόκειται να βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό τόσο τις οικονομικές δραστηριότητες μας, όσο και τη δυνατότητα προσέλκυσης ξένων επενδυτών στη χώρα.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα το οποίο ο Σύνδεσμος έθεσε ενώπιον του Υπουργού είναι η βελτίωση του προγράμματος μόνιμης παραμονής (PRP) στην Κύπρο, μέσω διάφορων κινήτρων, όπως είναι να επιδιωχθεί μέσω Υπουργείου Εξωτερικών, όπως οι κάτοχοι αυτού του PRP να δύνανται να ταξιδεύουν (όχι να διαμένουν μόνιμα) σε άλλες χώρες της Ευρώπης (αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο) χωρίς βίζα. Επιπλέον, όπως επισήμανε ο Σύνδεσμος στον Υπουργό, αντικίνητρο αποτελεί και το γεγονός ότι οι κάτοχοι PRP δεν μπορούν να εργαστούν στην Κύπρο γεγονός το οποίο στερεί και στο κράτος την ανάλογη φορολογία, τη συνεισφορά στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις και στο ΓΕΣΥ, κ.α. 

Ο Σύνδεσμος ζήτησε ακόμα, να επιτρέπεται όπως και στην περίπτωση Ελλάδος, στους κατόχους PRP να ενοικιάσουν ακίνητα, γεγονός το οποίο θα λειτουργήσει υποβοηθητικά στην αύξηση του αριθμού των κατοικιών προς ενοικίαση και στη μείωση των ενοικίων.

Όσον αφορά το ζήτημα της δυνατότητας ηλεκτρονικής αίτησης από αιτητή PRP υποβολής εγγράφων και βιομετρικά (με την εγκατάσταση σχετικού μηχανήματος) σε αντίστοιχη χώρα αιτητή (πρεσβείες Κύπρου) χωρίς να χρειάζεται να ταξιδέψουν αρχικά, ο αρμόδιος Υπουργός ενημέρωσε το Σύνδεσμο ότι αυτό έχει επιτευχθεί σε 19 πρεσβείες μέχρι τώρα, ενώ, γίνονται προσπάθειες για να καταστεί δυνατόν και σε 2 ακόμα χώρες, το Πεκίνο και το Αμπου Νταμπι. O Σύνδεσμος υπογράμμισε ότι υπάρχει ανάγκη δημιουργίας νέων ή/και περισσότερων βιομετρικών σταθμών στις πρεσβείες μας, ιδιαίτερα στην Κίνα, Βιετνάμ, τα ΗΑΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία, Ιορδανία, Νότιος Αφρική.

Ο Υπουργός αναφέρθηκε και στο ζήτημα της προώθησης της Οικονομικής Διπλωματίας, τονίζοντας ότι όπως διαπιστώνεται και μέσα απο ειδική μελέτη εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων του εξωτερικού, οφείλουμε να είμαστε πιο στοχευμένοι τόσο στις χώρες όσο και στους τομείς προσέλκυσης επενδύσεων προβάλλοντας τα δυνατά σημεία της χώρας μας. Στόχος, είναι να δοθούν κίνητρα προκειμένου να ανταγωνιστούμε τις άλλες χώρες και να φέρουμε επενδυτές, είπε ο Υπουργός.

Ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων σημειώνει ότι, κρίνεται επιτακτική ανάγκη να ενισχύσουμε την ελκυστικότητα και ανταγωνιστικότητα της Κύπρου και να προσφέρουμε στους επενδυτές ταχύτητα και συνάμα διευκολύνσεις στις συναλλαγές τους.

Άμεση αναθεώρηση της Δήλωσης Πολιτικής για τις Ενοποιημένες Αναπτύξεις μεγάλων και σύνθετων χρήσεων ζητά ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, επισημαίνοντας ότι υπέβαλε αναλυτική ένσταση με συγκεκριμένες εισηγήσεις το Μάϊο του 2014 και έκτοτε εκκρεμεί η παραπομπή του θέματος στο Υπουργικό Συμβούλιο για τις αναγκαίες τροποποιήσεις και την οριστικοποίηση των προνοιών της. Ο Σύνδεσμός αναμένει τη λήψη των σχετικών αποφάσεων ώστε να αρθεί η εκκρεμότητα και η συνεπαγόμενη αβεβαιότητα για τους επενδυτές.

Μέσω του Συνδέσμου έχουν υποβληθεί προτάσεις για απλοποίηση και επίσπευση των διαδικασιών που ακολουθούνται για αδειοδότηση των Ενοποιημένων Αναπτύξεων, με απώτερο στόχο τον αποτελεσματικό συντονισμό μεταξύ των πολυάριθμων εμπλεκομένων Φορέων, την απάλειψη αχρείαστων ή και επαναληπτικών διαδικασιών και τον περιορισμό των χρονικών προθεσμιών για διαβουλεύσεις. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αδειοδότηση των αναπτύξεων μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα. Μεταξύ άλλων, γίνεται εισήγηση από τον Σύνδεσμό για τη δημιουργία Φορέα/Task Force που να λειτουργεί οριζόντια μεταξύ των διαφόρων Υπουργείων και κυβερνητικών τμημάτων, που σχετίζονται με την αδειοδότηση των μεγάλων αναπτυξιακών έργων αλλά και την αποφυγή διπλών διαδικασιών για την έκδοση πολεοδομικών αδειών και αδειών οικοδομής. Επίσης γίνεται εισήγηση για να εισαχθεί ο Θεσμός Προκαταρκτικής Πολεοδομικής Άδειας (Outline Planning Permission), που θα καλύπτει θέματα που αφορούν τη σύνθεση των αναπτύξεων και την καταλληλότητα της χωροθέτησης. Ένας θεσμός που εφαρμόζεται με επιτυχία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια άλλη εισήγηση από τον Σύνδεσμο αποτελεί η θεσμοθέτηση κοινών συντονιστικών συνεδριάσεων ή συναντήσεων μεταξύ των αρμόδιων κυβερνητικών τμημάτων, με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών που σχετίζονται με τις μεγάλες αναπτύξεις, όπως επίσης και η κατάργηση ή τουλάχιστον ο περιορισμός της επικαρπίας, η οποία επενεργεί αποτρεπτικά στις προσπάθειες εξεύρεσης επενδυτών και χρηματοδότησης των προγραμματισμένων έργων. Γίνεται επιπρόσθετα εισήγηση για εκπροσώπηση του επιχειρηματικού κόσμου στα αρμόδια Συμβούλια και Επιτροπές, όπως το Πολεοδομικό Συμβούλιο, τις Επιτροπές Περιβάλλοντος και το Συμβούλιο Παρεκκλίσεων, ώστε να λαμβάνεται υπόψη και η άποψη των επιχειρηματιών.

Σε ότι αφορά τις εντάσεις που απέστειλε ο Σύνδεσμος, επιδιώκεται η μείωση των στρατηγικών χρήσεων από 2 σε 1 για κάθε ενοποιημένη ανάπτυξη. Αυτό θα καταστήσει τα έργα βιώσιμα, αφού κάθε στρατηγική χρήση χρειάζεται εξειδικευμένη τεχνογνωσία, μεγάλα κεφάλαια και χρόνο, με την υλοποίηση να μην είναι εξασφαλισμένη. Ως εκ τούτου, η απαίτηση για δύο στρατηγικές χρήσεις, καθιστά τα έργα μη οικονομικά βιώσιμα και κατ’ επέκταση μη υλοποιήσιμα. Επίσης ο Σύνδεσμος ζητά την συμπερίληψη του Ενιαίου Τουριστικού Συγκροτήματος στις στρατηγικές χρήσεις Ενοποιημένων Αναπτύξεων. Προτείνεται όπως το «Ολοκληρωμένο Τουριστικό Έργο», αποτελέσει μια νέα κατηγορία Στρατηγικής Χρήσης πρόσθετα προς τις κατηγορίες που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 9.6.2.1. της Δήλωσης Πολιτικής, αναγνωρίζοντας τη σημασία ενθάρρυνσης δημιουργίας νέων μορφών τουριστικής ανάπτυξης, που θα διευρύνουν το φάσμα των παρεχόμενων τουριστικών καταλυμάτων και των εμπειριών των επισκεπτών.

Το «Ολοκληρωμένο Τουριστικό Έργο» θα ικανοποιεί συγκεκριμένα κριτήρια. Πιο συγκεκριμένα,  θα αποτελεί τόσο αισθητικά όσο και λειτουργικά, μια ψηλού επιπέδου ανάπτυξη, αυτοτελή και ενιαία σχεδιασμένη, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε κατάλληλη περιοχή (χωροταξικά και περιβαλλοντικά) και θα διαθέτει εκτεταμένους τοπιοτεχνημένους ανοικτούς χώρους και χώρους πρασίνου. Επίσης, θα συνδυάζει δύο τύπους τουριστικών καταλυμάτων, σύμφωνα με τις πρόνοιες της περί Ξενοδοχείων και Τουριστικών Καταλυμάτων Νομοθεσίας και η συνολική δυναμικότητα των καταλυμάτων δεν θα είναι μικρότερη των 300 κλινών. Επιπλέον, θα αποτελεί μια ολοκληρωμένη μονάδα εξυπηρέτησης εξειδικευμένου τουρισμού και προς τον σκοπό αυτό θα διαθέτει δύο τουλάχιστον σημαντικά εμπλουτιστικά τουριστικά έργα που θα αφορούν τους ακόλουθους τομείς: οργανωμένες αθλητικές διευκολύνσεις, διευκολύνσεις υγείας ή ευεξίας, εγκαταστάσεις συνεδριακού τουρισμού, θέματα παράδοσης και πολιτισμού, θέματα περιβάλλοντος. Η συνολική δαπάνη για τα εμπλουτιστικά έργα θα είναι της τάξεως του €1εκ. Το  Έργο θα διαθέτει επίσης συμπληρωματικές εγκαταστάσεις αναψυχής και ψυχαγωγίας. Επίσης ο Σύνδεσμός ζήτησε τροποποίηση της 9.6.3 της Πολιτικής αναφορικά με περιοχές όπου υπάρχει απόλυτη απαγόρευση ενοποιημένων αναπτύξεων. Ο Σύνδεσμος υπέβαλε την εισήγηση όπως σε τέτοιες περιπτώσεις ισχύουν οι πρόνοιες των διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών Natura 2000, οι οποίες είναι επιστημονικά και πιο αναλυτικά τεκμηριωμένες.

Παρά το γεγονός ότι οι αρμόδιοι Υπουργοί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχαν διαβεβαιώσει ότι η Δήλωση είναι έτοιμη και τα αιτήματα του Συνδέσμου έγιναν αποδεκτά, εντούτοις δεν προχώρησε η υλοποίηση και δεν έχει γίνει ακόμη δημοσίευση της Πολιτικής  από το Υπουργείο Εσωτερικών στην Επίσημη Εφημερίδα του Κράτους

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Ανδρέας Δημητριάδης, δήλωσε σχετικά: «Παράκληση μας προς την Πολεοδομία και το κράτος είναι όπως προχωρήσει άμεσα με την αναθεώρηση της Δήλωσης Πολιτικής γιατί, θα πρέπει τώρα να ξεκινήσει ο νέος κύκλος για τη νέα δήλωση πολιτικής. Ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η προηγούμενη διαδικασία των ενστάσεων που θα έπρεπε με βάση τους κανονισμούς και τους νόμους να είχε ξεκινήσει η νέα διαδικασία αναθεώρησης της δήλωσης πολιτικής».

Σειρά εισηγήσεων που χρίζουν επαναξιολόγησης σε επί μέρους πρόνοιες του Νομοσχεδίου για τον Επενδυτικό Νόμο απέστειλε στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, επισημαίνοντας παράλληλα την επιτακτική ανάγκη ολοκλήρωσης της διαδικασίας συζήτησης που ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του 2019, οπόταν και δόθηκε η τελική έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο για ψήφιση του Νόμου. Όπως σημειώνει ο Σύνδεσμος, η καθυστέρηση που παρατηρείται επιβαρύνει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας καθώς επιβραδύνει την προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Επενδυτικός Νόμος στοχεύει στη διευκόλυνση και στον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας αδειοδότησης επενδύσεων, μειώνοντας έτσι ουσιαστικά τη γραφειοκρατία και δημιουργώντας ένα ενιαίο κέντρο εξυπηρέτησης επενδυτών.

Στις εισηγήσεις που απέστειλε στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, επιδιώκεται η τροποποίηση της απαίτησης της ανάλυσης των πηγών χρηματοδότησης ενός Έργου, εκ της οποίας να προκύπτει ότι ποσοστό τουλάχιστον 50% είναι εξασφαλισμένο (είτε από ίδια κεφάλαια, είτε με τραπεζικές δεσμεύσεις,  είτε με άλλον τρόπο που ο υπεύθυνος Έργου κρίνει ως ικανοποιητικό), καθώς υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να μπορούν να ικανοποιηθούν οι εν λόγω προϋποθέσεις  σε αυτό το πρώτο στάδιο της διαδικασίας και χωρίς να έχει εξασφαλισθεί τουλάχιστον πολεοδομική άδεια για το  Έργο. Εισήγηση του Συνδέσμου είναι όπως στην παρούσα φάση θεωρείται ικανοποιητικό στοιχείο Επιστολή Πρόθεσης από Τραπεζικό Ίδρυμα ή άλλο αξιόπιστο οργανισμό.

Αναφορικά με το άρθρο 14(3) στον Επενδυτικό Νόμο που προνοεί τη μη μεταβίβαση άδειας η οποία παραχωρείται από τις διοικητικές Αρχές στον Επενδυτή που ενδιαφέρεται (εκτός και εάν ληφθεί εκ των προτέρων η συγκατάθεση του Υπουργικού Συμβουλίου), ο Σύνδεσμος επισημαίνει ότι σύμφωνα με το Νόμο, το Διοικητικό Δίκαιο και αποφάσεις Δικαστηρίων οι Οικοδομικές Άδειες (Πολεοδομική και Οικοδομική) δεν είναι προσωποπαγείς αλλά πραγματοπαγείς, αφορούν δηλαδή και είναι άμεσα συνδεδεμένες με την ακίνητη ιδιοκτησία στην οποία θα πραγματοποιηθεί η ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, η ύπαρξη της συγκεκριμένης πρόνοιας θα προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην προσέλκυση στρατηγικών επενδυτών που να συμμετέχουν στις μεγάλες αναπτύξεις. Ως εκ τούτου εισηγείται την απάλειψη του εν λόγω άρθρου.

Τέλος, ο Σύνδεσμος δεν φέρει οποιαδήποτε αντίρρηση όπως οι Δήμοι και οι Τοπικές Αρχές υποβάλλουν εισηγήσεις για όρους που θα τεθούν πολεοδομικές άδειες ή άδειες οικοδομής που θα χορηγηθούν σε σχέση με Στρατηγική Επένδυση. Θα πρέπει όμως να διευκρινίζεται  ότι οι όποιοι όροι επιβληθούν δεν θα εκφεύγουν των ορίων των προνοιών της αντίστοιχης νομοθεσίας (πολεοδομικής και οικοδομικής).

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Ανδρέας Δημητριάδης, δήλωσε σχετικά: «Συμφωνούμε  απόλυτα με τους βασικούς στόχους του Νομοσχεδίου για απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης Στρατηγικών Επενδύσεων και μείωση της γραφειοκρατίας. Ο Σύνδεσμος είχε εμπλακεί στα αρχικά στάδια επεξεργασίας της νομοθεσίας και είχαμε εκφράσει γραπτώς προκαταρτικές  απόψεις τον Σεπτέμβριο 2016. Υποστηρίξαμε την αναγκαιότητα ταχείας ψήφισης και εφαρμογής του Νόμου κατά την πρώτη συνεδρία της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής στην οποία κληθήκαμε. Ευελπιστούμε ότι οι εισηγήσεις του Συνδέσμου για επαναξιολόγηση κάποιων προνοιών του νομοσχεδίου, ληφθούν υπόψη από την Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής και ότι ο Νόμος θα τεθεί σύντομα για ψήφιση στην Ολομέλεια».

Ο κατασκευαστικός τομέας και τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα, αποτελούν τα τελευταία χρόνια έναν από τους βασικότερους τομείς της κυπριακής οικονομίας.  Από την κατασκευαστική δραστηριότητα επωφελούνται, άμεσα ή έμμεσα, χιλιάδες άλλοι επαγγελματίες, όπως αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, εργολάβοι, κτηματομεσίτες, εισαγωγείς οικοδομικών υλικών, επιπλοποιοί, τουριστικά καταστήματα, εστιατόρια, αλλά και τραπεζικοί οργανισμοί, νομικοί και ελεγκτικοί οίκοι και άλλοι.
Ο κατασκευαστικός κλάδος εργοδοτεί σήμερα πάνω από 40,000 εργαζόμενους, επιβεβαιώνοντας την τεράστια συμβολή του στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, τόσο σε συνεισφορά στο ΑΕΠ, όσο και σε θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία έκθεσης  που δημοσιεύτηκε από την EBRD,  «Οι επενδύσεις, ιδίως στον κατασκευαστικό τομέα, ήταν ένας από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας το 2019». Επιπλέον, βάσει των επίσημων στοιχείων από τη Στατιστική Υπηρεσία, το πρώτο τρίμηνο του 2019 ο τομέας των κατασκευών είχε προστιθέμενη αξία €303 εκατ. στο ΑΕΠ και €324 εκατ. το δεύτερο τρίμηνο.
Τα πιο πάνω καθιστούν τις κατασκευές ως έναν από τους κλάδους που οδηγούν την οικονομίας της χώρας σε ανάπτυξη. Διαχρονικά, ο τομέας των κατασκευών αποτελούσε τη βασική κινητήρια δύναμη για την οικονομία της χώρας και έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομικής ανάπτυξης της Κύπρου. Ο τομέας συνεχίζει να σχεδιάζει και να υλοποιεί μια σειρά μεγάλων αναπτυξιακών έργων που συνδράμουν καθοριστικά στην ενδυνάμωση της κυπριακής οικονομίας, την αειφόρο ανάπτυξη και την ποιότητα διαβίωσης των πολιτών. Ο κατασκευαστικός τομέας εξακολουθεί να εργοδοτεί  χιλιάδες κόσμου, να παράγει αποτέλεσμα, δίνοντας πνοή σε πολλές επιχειρήσεις, σε πολλαπλούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που αποτελούν μεγάλο τμήμα της πραγματικής οικονομίας.
 Βασική προϋπόθεση για να μην επηρεαστεί αρνητικά ο κατασκευαστικός τομέας και τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα, αποτελεί η συνέχιση της χρηματοδότησης τους. Αυτό θα καθορίσει την ομαλή ροή των πληρωμών και τροφοδότηση όλης της κατασκευαστικής αλυσίδας με ρευστό και κατά συνέπεια όλων των άλλων τομέων που συνδέονται άμεσα. Την ίδια ώρα, είναι ανάγκη να δοθούν νέα κίνητρα, τόσο φορολογικά, όσο και πολεοδομικά, αλλά και σωστή διαμόρφωση ενός νέου Επενδυτικού Προγράμματος, με στόχο τη δημιουργία νέων ευκαιριών σε εγχώριους και ξένους επενδυτές, κάτι που αναμφίβολα προσθέτει αξία στην κυπριακή οικονομία. Επιπλέον η γρήγορη αδειοδότηση και η απλοποίηση των διαδικασιών, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση και το κράτος θα πρέπει να συμβάλει με θετικό τρόπο προς αυτήν τη διαδικασία.
Πιο κάτω παρουσιάζονται μεγάλα κατασκευαστικά έργα που βρίσκονται υπό κατασκευή και εκπροσωπούν τα μέλη του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων. Τα έργα αυτά άπτονται πολλών τομέων της οικονομίας, όπως ο Τουρισμός, η Υγεία και Ευεξία, ο Αθλητισμός, Εμπορικά Κέντρα, Μαρίνες, Οικιστικές Αναπτύξεις και η Εκπαίδευση. Η ολοκλήρωσή τους προβλέπεται να αναθερμάνει το επενδυτικό ενδιαφέρον και να δώσει ώθηση στην απασχόληση στην Κύπρο, ενώ παράλληλα θα προκύψουν σημαντικά φορολογικά και άλλα έσοδα για το κράτος, λόγω της ώθησης που θα δοθεί στην ευρύτερη οικονομία.
Οι αναπτύξεις αυτές καθιστούν τον Σύνδεσμό ως έναν από τους δυναμικότερους εκφραστές της συλλογικής προσπάθειας για ανάπτυξη στη χώρα, αποτελώντας κινητήριο δύναμη ανάπτυξης για την κυπριακή οικονομία, αλλά και πόλο έλξης ξένων επενδύσεων στο νησί.
 Αναλυτικότερα κάποια σημαντικά έργα και η συμβολή τους, περιγράφονται πιο κάτω:
City Of Dreams Mediterranean από την κοινοπραξία Melco και CNS Group
Η υλοποίηση της μεγαλύτερης τουριστικής ανάπτυξης στην Κύπρο, έχει ξεκινήσει το 2017 και το συνολικό κόστος της επένδυσης αναμένεται να φτάσει τα €650εκ. Το έργο αποτελεί κοινοπραξία μεταξύ Melco και CNS Group. To City of Dreams Mediterranean θα αποτελέσει το µεγαλύτερο πολυθεµατικό καζίνο-θέρετρο στην Ευρώπη. Οι εγκαταστάσεις του θα περιλαµβάνουν χώρο παιγνίου, ξενοδοχείο πέντε αστέρων µε 500 δωµάτια και πολυτελείς επαύλεις, 11 εστιατόρια και καφέ, κέντρο ευεξίας, αθλητικό κέντρο, πισίνες, εµπορικούς χώρους, εξωτερικό αµφιθέατρο και µεγάλους χώρους πρασίνου. Το City of Dreams Mediterranean θα διαθέτει συνεδριακό κέντρο 9.600 τ.µ., στο οποίο θα υπάρχουν και εκθεσιακοί χώροι.  Το έργο αναµένεται να προσελκύσει επιπλέον 300.000 τουρίστες τον χρόνο και θα προωθήσει την Κύπρο διεθνώς ως συνεδριακό προορισμό. Μέχρι την τελική υλοποίηση του έργου, αναμένεται να εργοδοτηθούν 11,444 άτομα προσωπικό, ενώ με την αποπεράτωσή του αναμένεται να δημιουργηθούν 6,530 θέσεις εργασίας. Ο αντίκτυπος του έργου στην κυπριακή οικονομία μέχρι στιγμής ανέρχεται στα €417,761,550, ενώ με την ολοκλήρωση του έργου, η ετήσια συνεισφορά στο ΑΕΠ υπολογίζεται να ανέρχεται στο 4%.

MΑΡΙΝΑ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ από την M.M. MAKRONISOS MARINA LTD
Οι εργασίες κατασκευής του εμβληματικού έργου της Μαρίνας Αγίας Νάπας ξεκίνησαν επίσημα τον Ιανουάριο του 2017 με το συνολικό κόστος κατασκευής να ανέρχεται στα €300εκ.

Η εταιρεία αριθμεί συνολικά 60 άτομα προσωπικό, ενώ το 2021 θα ενταχθούν στο δυναμικό της ακόμη 25 άτομα. Το συνολικό μικτό μισθολόγιο από την έναρξή των εργασιών μέχρι το Νοέμβριο του 2020 ανέρχεται περίπου στα €7εκ και τα εκτιμώμενα έσοδα του κράτους για την ίδια περίοδο ανέρχονται περί τα €20εκ. Ένα έργο της έκτασης και του βεληνεκούς της Μαρίνας Αγίας Νάπας θα έχει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο και οφέλη σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Πέραν της σημαντικής εμπορικής και τουριστικής αναβάθμισης της ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου, η ανάπτυξη του έργου δημιούργησε, δημιουργεί και θα συνεχίσει να δημιουργεί σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας τόσο στην ίδια την εταιρεία (Μαρίνα Αγίας Νάπας) όσο και σε συνεργαζόμενες εταιρείες όπως, κατασκευαστικές, κατασκευαστικών υλικών, εξοπλισμού για οικίες και ναυτικού/ναυτιλιακού εξοπλισμού κ.ο.κ. Επιπρόσθετα, μέσω της εμπορικής ζώνης της Μαρίνας και συγκεκριμένα μέσω των καταστημάτων που θα λειτουργήσουν στις εγκαταστάσεις της, θα δημιουργηθεί ένας εξίσου σημαντικός αριθμός θέσεων εργασίας. Επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εστίασης, της ψυχαγωγίας, της φιλοξενίας και γενικότερα του τουρισμού θα έχουν σημαντικά οικονομικά οφέλη από την αύξηση της προσέλευσης τουριστών στη Μαρίνα Αγίας Νάπας. Με έμφαση στην προώθηση του ναυτικού τουρισμού, ειδικότερα στις μέρες της πανδημίας που διανύουμε, η ανάπτυξη της Μαρίνας Αγίας Νάπας θα συνεχίσει να συμβάλλει αποφασιστικά, στην αναζωογόνηση και προβολή της Αγίας Νάπας, καθώς και της Κύπρου, ως τον πλέον ασφαλή ναυτικό και τουριστικό προορισμό, όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και διεθνές επίπεδο. Επιπρόσθετα, είναι δεδομένη η συμβολή που θα έχει το έργο με την ολοκλήρωσή του στην κυπριακή οικονομία μέσω της συνεισφοράς στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).

EAGLE PINE GOLF RESORT από την Aristo Developers
Το καινούργιο έργο βρίσκεται στην Επαρχία Λεμεσού και έχει έκταση 1,717,621m². Το συνολικό κόστος της επένδυσης εκτιμάται γύρω στα €500εκ. Η ομάδα μελέτης του έργου εργοδοτεί περισσότερα από 15 άτομα, ενώ απασχολούνται επιπλέον εξωτερικοί συνεργάτες. Με την ολοκλήρωση και λειτουργία του θερέτρου εκτιμάται ότι θα εργοδοτηθούν 300 άτομα στις κατασκευές και τα εργοτάξια, τα επόμενα 10 χρόνια. Για τη λειτουργία των Leisure Elements του θερέτρου (Γήπεδο Golf, Club House, Ξενοδοχείο και Εμπορικό Κέντρο) αναμένεται να εργοδοτηθούν 200 υπάλληλοι. Με την ολοκλήρωση και λειτουργία του έργου, τα οφέλη του κράτους υπολογίζονται σε €200εκ ΦΠΑ και άμεση φορολογία από τις πωλήσεις υπηρεσιών και προϊόντων.  

 

 

 

Limassol Greens από τη Lanitis Golf Public Co Ltd
Το έργο ξεκίνησε να υλοποιείται το τέταρτο τρίμηνο του 2019 και το συνολικό κόστος της επένδυσης ανέρχεται στα €400εκ. Το έργο εργοδοτεί 15 άτομα με συνολικό μισθολόγιο €750.000, ενώ το κράτος εισέπραξε €5εκ από την έναρξη του έργου. Μεσοπρόθεσμα, αναμένεται να δημιουργηθούν 350 θέσεις εργασίας και  800 έμμεσες θέσεις εργασίας (σύμβουλοι, εργολάβοι κλπ.). Σε μετέπειτα στάδιο τα έσοδα του κράτους υπολογίζονται να είναι πέραν των €200εκ  (φορολογίες, ΦΠΑ, άδειες). 
 
Limassol Hills Golf Resort από τη Universal Golf Enterprises Plc
Ο σχεδιασμός και η αδειοδότηση του έργου ξεκίνησαν το 2012 με εκτιμώμενο συνολικό κόστος κατασκευής τα €400εκ. Η ανάπτυξη περιλαμβάνει γήπεδο γκόλφ 18 οπών Par-72, λέσχη γκόλφ, εστιατόρια και καφετέριες,  κέντρο ευεξίας με πισίνες, αθλητικό κέντρο, μικρό ξενοδοχείο 32 πολυτελών δωματίων, 520 πολυτελείς επαύλεις, 135 μεζονέτες και 121 διαμερίσματα. Επίσης  περιλαμβάνει κέντρο συντήρηση μηχανημάτων, σταθμό βιολογικού καθαρισμού του νερού, αγωγούς μεταφοράς νερού από το ΣΑΛΑ και το Πεντάκωμο, φωτοβολταϊκό πάρκο για αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και 230,000² δημόσιους χώρους πρασίνου. Η ανάπτυξη βρίσκεται ανατολικά της Λεμεσού, στα όρια του Δάσους Λεμεσού σε υψόμετρο 350μ με 650μ, σε μία μοναδική περιοχή με εξαίρετη θέα και εκτείνεται σε έκταση 2,000,000μ². Βρίσκεται σε απόσταση μόνο 15 λεπτά από την Μαρίνα του Αγίου Ραφαήλ και 25 λεπτά από το κέντρο της πόλης. Η εταιρεία έχει επενδύσει ήδη περίπου €55εκ, για εξασφάλιση της γης και σε μελέτες για τον σχεδιασμό του έργου. Στην ανάπτυξη έχουν εργαστεί μέχρι σήμερα τουλάχιστον 350 μελετητές και σύμβουλοι. Επιπλέον 25 άτομα εργάζονται αυτή τη στιγμή για το συγκεκριμένο έργο. Το κράτος έχει εισπράξει από την Εταιρεία για αντισταθμιστικά τέλη και άλλα δικαιώματα περίπου €2εκ. μέχρι σήμερα. Τα οφέλη με την αποπεράτωση του έργου, το οποίο υπολογίζεται να έχει έσοδα πέραν του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ,  θα είναι τεράστια για την οικονομία αλλά και για την κοινωνία. Το κράτος θα επωφεληθεί με άμεσους και έμμεσους φόρους τουλάχιστον με €300εκ σε διάρκεια περίπου 25 με 30 χρόνων που χρειάζονται για την πλήρη υλοποίηση της ανάπτυξης. Υπολογίζεται να εργοδοτηθούν περίπου 2,700 άτομα στο στάδιο της κατασκευής του έργου και  άλλα 750 περίπου κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του θερέτρου. Επίσης, θα προσδώσει μεγάλη επισκεψιμότητα στην περιοχή και νέες θέσεις εργασίες στις γειτνιάζουσες κοινότητες που έχουν επηρεαστεί δυσμενώς από την αστυφιλία και την ερήμωση.

 Όμιλος Εταιρειών Δ. Ζαβός
Ο Όμιλος Εταιρειών Δ. Ζαβός έχει μέχρι σήμερα ολοκληρώσει πέραν των 130 οικιστικών και εμπορικών έργων, ενισχύοντας την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας και προσφέροντας χιλιάδες θέσεις εργασίας σε άτομα και συνεργαζόμενες εταιρείες. Μερικά από τα μεγάλα έργα του Ομίλου που έχουν υλοποιηθεί ή βρίσκονται στο στάδιο υλοποίησης είναι: The Address By The Sea. Για το σχεδιασμό, τη διαμόρφωση και την υλοποίηση του έργου ύψους 11 ορόφων,  συνεργάστηκαν 40 εταιρείες , ο αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τα 3,000, ενώ με τη λειτουργία του αναμένεται να δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας. Zavos Aqua Park Vacation Club Annex μέρος του Zavos Aqua Park Resort. Περιφραγμένη κοινότητα, μόνιμης διαμονής 170 κατοικιών και διαμερισμάτων στην περιοχή Γερμασόγειας.  Για την υλοποίηση του έργου συμμετείχαν 50 εταιρείες, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τις  4,000. Το έργο, με τη λειτουργία του, θα απασχολεί μεγάλο αριθμό εργαζομένων.  Gardea Private Medical Resort. Στόχος είναι η δημιουργία ενός διεθνώς αναγνωρισμένου ερευνητικού ινστιτούτου, που θα παρέχει όλες τις υπηρεσίες θεραπείας και αποκατάστασης. Η έκταση του έργου θα είναι πέραν των 27,000 τ.μ. και θα διαθέτει 100 διπλά δωμάτια, 30 δωμάτια ειδικά σχεδιασμένα για άτομα με αναπηρία, 190 διαμερίσματα και 32 επαύλεις. Θα συμπεριλαμβάνει χώρους εστίασης, υποδοχής, club-house, ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, χώρους πρασίνου, εγκαταστάσεις για αναψυχή, πολυχώρους, φαρμακείο καθώς επίσης και κατάστημα που θα εξυπηρετεί τους ένοικους και τους ιδιοκτήτες των κατοικιών. Limassol Del Mar από την κοινοπραξία ομίλων Δ. Ζαβός και Λεπτός. Η συνολική επένδυση του έργου ανέρχεται στα €350 εκ. Το έργο ενισχύει την οικονομία του τόπου μέσω των επενδυτών, αλλά και μέσω άμεσης ή έμμεσης εργοδότησης περίπου 7,000 ανθρώπων για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του. Όσον αφορά τα έσοδα του κράτους από την έναρξη του έργου, αναμένεται να φτάσουν τα €30εκ. (φορολογίες, ΦΠΑ, άδειες). Το Plaza Del Mar αναμένεται να προσελκύσει εκατοντάδες επισκέπτες δημιουργώντας ένα νέο προορισμό για ψώνια και αναψυχή, προσφέροντας ταυτόχρονα πρόσβαση σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στάθμευσης. Μέσα από τις υπηρεσίες που θα προσφέρει για ενοικιάσεις, θα δημιουργήσει επιπλέον κύκλο εργασιών στο χώρο του ποιοτικού τουρισμού και φιλοξενίας.

 

 

Όμιλος Εταιρειών Λεπτός
Ο Όμιλος Εταιρειών Λεπτός  απασχολεί   περί τα  2,400 άτομα εκ των οποίων 1,300 εργάζονται στην ανάπτυξη/κατασκευή έργων και 1,100 στη λειτουργία τους. Η συνεισφορά των έργων του Ομίλου στα έσοδα του κράτους ανέρχεται σε πολλές δεκάδες εκατομμύρια σε φόρους και εισφορές. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το κόστος του ετήσιου μισθολογίου υπερβαίνει τα €25εκ.  

Μερικά από τα μεγάλα έργα του Ομίλου που έχουν υλοποιηθεί ή βρίσκονται στο στάδιο υλοποίησης είναι: Kamares Village, αποπερατωμένο μεγάλο οικιστικό έργο με παρεμφερείς υπηρεσίες και διευκολύνσεις που περιλαμβάνει πέραν του 1000 οικιστικών μονάδων. Coral Beach Hotel & Resort, το μεγαλύτερο ξενοδοχειακό θέρετρο 5 αστέρων στην Κύπρο. Η τελευταία φάση του έργου βρίσκεται στο στάδιο της αδειοδότησης και τόσο κατά την κατασκευή, όσο και με τη αποπεράτωση και λειτουργία του θα δημιουργηθούν δεκάδες νέες θέσεις εργασίας. Limassol Blue Marine, μεγάλο υπό ανάπτυξη έργο στη Λεμεσό που περιλαμβάνει κατοικίες και γραφειακούς χώρους. Η κατασκευή του έργου έχει αρχίσει και θα απασχοληθούν  1,000 περίπου άτομα. Limassol Del Mar, Πολυτελέστατη οικιστική και εμπορική ανάπτυξη στο στάδιο της ολοκλήρωσης στην Λεμεσό από κοινοπραξία των ομίλων Λεπτός και Ζαβός. Η κατασκευή βρίσκεται σέ πλήρη εξέλιξη προφέροντας εργασία σε περίπου 700 άτομα. Adonis Beach Villas. Παραθαλάσσια ανάπτυξη επαύλεων στην Πάφο που βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης Το έργο αποτελεί το μεγαλύτερο εργοτάξιο κατασκευών στην Πάφο.  Neapolis SmartEco City, μεγάλη ανάπτυξη πολλαπλών χρήσεων που περιλαμβάνει κατοικίες, επιχειρηματικό πάρκο, πανεπιστήμιο, νοσοκομείο, εμπόριο. Το έργο βρίσκεται στο στάδιο της αδειοδότησης. Ως μέρος της ανάπτυξης των υπηρεσιών του έργου λειτουργούν ήδη το πανεπιστήμιο Νεάπολις και το νοσοκομείο Ίασις. Η ανάπτυξη και κατασκευή της Neapolis SmartEco City θα δημιουργήσει εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας για μεγάλο διάστημα, ενώ αναμένεται να προσελκύσει εταιρείες από το εξωτερικό  για εγκατάσταση στο επιχειρηματικό πάρκο, όπως και μεγάλο αριθμό φοιτητών προσφέροντας σημαντικά στην οικονομία της Πάφου και της Κύπρου γενικότερα.
 
Trilogy Limassol Seafront από την Cybarco Development Ltd
Οι εργασίες του έργου ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2018 και  το συνολικό κόστος της επένδυσης ανέρχεται στα €350 εκατ. Το Trilogy αναπτύσσεται στο μεγαλύτερο οικόπεδο του παραλιακού μετώπου της Λεμεσού (21,500 τ.μ.), καταλαμβάνοντας μόνο το 12% του συνόλου του. Το έργο, πέραν από τους ιδιωτικούς χώρους που θα διαθέτει για την αναψυχή και τη χαλάρωση των ιδιοκτητών, θα περιλαμβάνει και μια δημόσια πλατεία 6,850 τ.μ. με ποιοτικά εστιατόρια και καταστήματα. Το έργο θα αποτελέσει πόλο έλξης τόσο για τους κατοίκους της Κύπρου όσο και για τους τουρίστες, συμβάλλοντας τόσο στην τουριστική, όσο και στην ευρύτερη ανάπτυξη της πόλης της Λεμεσού. Το Trilogy, o μοναδικός προορισμός στο νησί που συνδυάζει το τρίπτυχο live, work & play, συγκεντρώνει τεράστιο ενδιαφέρον τόσο από εγχώριους, όσο και από ξένους αγοραστές. Ουσιαστικά θα αποτελεί ένα παραθαλάσσιο ελκυστικό προορισμό για όλους, στην καρδιά της Λεμεσού. Παράλληλα, αναμένεται ότι οι ξένοι αγοραστές θα συμβάλουν στην ευρύτερη ανάπτυξη της οικονομίας του τόπου μας, καθώς πολλοί θα φέρουν στην Κύπρο τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις τους. Στο Trilogy, εργοδοτούνται μέχρι στιγμής 300 άτομα και περισσότεροι από 15 υπεργολάβοι, ενώ υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια των πιο εντατικών εργασιών οι εργαζόμενοι θα ξεπεράσουν τους 500. Η συνεισφορά στην οικονομία της Κύπρου – τόσο έμμεσα όσο και άμεσα – θεωρείται δεδομένη, λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή στο ΑΕΠ της χώρας ενός έργου-ορόσημου, με συνεισφορές στο Φόρο Εισοδήματος, στα Ταμεία των Κοινωνικών Ασφαλίσεων από τους μισθούς των υπαλλήλων, αλλά και στα Ταμεία του Φ.Π.Α, αφού το καταβληθέν ποσό από την έναρξη του έργου μέχρι και σήμερα ανέρχεται σε €14 εκατ. Το έργο συμβάλλει επίσης στην αναβάθμιση της περιοχής, στη δημιουργία πολλαπλών θέσεων εργασίας, στην προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού και άλλων σημαντικών επενδύσεων τόσο στη Λεμεσό όσο και στην υπόλοιπη Κύπρο.

 

Συνοπτικά, σημαντικά και πολλαπλά είναι τα έσοδα για το κράτος, τόσο σε φορολογικό επίπεδο, όσο και στα έσοδα που προέρχονται από τις επενδύσεις. Η πραγμάτωση αυτού του εύρους αναπτυξιακών έργων αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην προσπάθεια που γίνεται για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος σε διεθνές επίπεδο για την οικονομία του τόπου. Αυτού του είδους αναπτύξεις και επενδύσεις, αναπόφευκτα προσδίδουν τεράστια δυναμική στην αναπτυξιακή πορεία της Κύπρου.
 

• Έμφαση σε τομείς άμεσων επενδύσεων

Τους τρόπους προσέλκυσης διεθνών επενδύσεων και τα προβλήματα που προέκυψαν λόγω της πανδημίας, συζήτησε ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων με τον Cyprus Invest.

Κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Γενικού Διευθυντή του Cyprus Invest κ. Γιώργου Καμπανελλά σε συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων, συζητήθηκαν τρόποι για εγκαθίδρυση μηχανισμού συνεργασίας μεταξύ των δυο μερών προς διευκόλυνση προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.

Τόσο ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, όσο και ο Cyprus Invest, επισήμαναν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσον αφορά την προβολή της Κύπρου στο εξωτερικό και συμφώνησαν να ενισχύσουν τις προσπάθειες τους για προβολή της χώρας μας ως προορισμού Άμεσων Ξένων Επενδύσεων.

Στις άμεσες προτεραιότητες τους οι δυο εμπλεκόμενοι φορείς έθεσαν την προσέλκυση διεθνών επιχειρήσεων Τεχνολογίας & Πληροφορικής, αλλά και την προώθηση της Κύπρου ως προορισμού για διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές και επενδύσεις σε έργα υποδομής, όπως κινηματογραφικά στούντιο.

Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε και στην προώθηση επιμέρους έργων και προσέλκυση επενδύσεων στους στρατηγικής σημασίας τομείς του Τουρισμού και μεγάλων έργων σε Στρατηγικούς Τομείς.

Επιπλέον, προσανατολίζονται στην προσέλκυση Επενδυτικών Ταμείων & Διαχειριστών Κεφαλαίων όπως και στην προσέλκυση ξένων πανεπιστημίων για συνεργασίες και εμπλουτισμό του επενδυτικού προϊόντος.

Ωστόσο, όπως σημειώθηκε, η εικόνα με τις επενδύσεις δεν είναι η καλύτερη καθώς το πλήγμα που δέχθηκε ο τομέας από την υπόθεση με την πανδημία και τις πολιτογραφήσεις ήταν ισχυρότατο.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, αλλά και ο Cyprus Invest τόνισαν ότι θα συνεργαστούν πιο στενά, προκειμένου να επιτύχουν την ανάκαμψη του επενδυτικού τομέα.

Η Κύπρος στήθηκε στον τοίχο για τις σοβαρές καταχρήσεις κατά την εφαρμογή του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και από τα κόμματα και -κυρίως- την κοινή γνώμη.

Ωστόσο, παράγοντες της οικονομίας επιμένουν ότι το ΚΕΠ επέτρεψε να γίνουν πολλές αναγκαίες -και πραγματικές- επενδύσεις, από σοβαρούς ξένους επενδυτές, κράτησε όρθια τη σχεδόν χρεωκοπημένη οικονομία, μετά το 2013, και είναι αναγκαίο να εκπονηθεί γρήγορα ένα νέο επενδυτικό σχέδιο, αξιόπιστο, με αυστηρή εφαρμογή των νόμων και κανονισμών. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων, Ανδρέας Δημητριάδης, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η Κύπρος εξακολουθεί να έχει ανάγκη ένα σχέδιο προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.       

Κύριε Δημητριάδη, πώς εισέπραξε ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να κινηθεί διαδικασία επί παραβάσει για το επενδυτικό πρόγραμμα της Κύπρου και να σταλεί μήνυμα ότι δεν θα δεχθεί να αντικατασταθεί;

Θεωρώ, ότι όπως εμείς εδώ στην Κύπρο επιδιώκουμε να προσελκύουμε επενδυτές υψηλής αξίας, οι οποίοι συμβάλλουν με τις επενδύσεις τους στη βελτίωση του επιπέδου ζωής της χώρας, έτσι και η Ευρώπη. Δεν πιστεύω ότι η ΕΕ θέλει με αυτή την απόφαση να αποκλείσει τους επενδυτές από τρίτες χώρες. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι με αυτή την προειδοποίηση προς τη χώρα μας επιδιώκει να θέσει ασφαλιστικές δικλείδες στο πρόγραμμα πολιτογράφησης, που να αποκλείουν τη δυνατότητα σε εγκληματίες να πολιτογραφούνται. Η αλήθεια είναι ότι διάφοροι επιτήδειοι κατάφεραν να εξασφαλίσουν πολιτογράφηση με δόλιους τρόπους και αυτό είναι που προσπαθεί η Ευρώπη να αποκρούσει. Δηλώνω αισιόδοξος ότι θα διαφοροποιηθεί το νέο πρόγραμμα της Κύπρου και δεν θα καταργηθεί.

Ο πρόεδρος του Invest Cyprus δήλωσε την επομένη της κατάργησης του ΚΕΠ ότι «θα ζήσουμε και χωρίς το επενδυτικό πρόγραμμα». Συμφωνείτε με αυτή τη θέση; Ποιες θα είναι, με μετρήσιμα στοιχεία, οι επιπτώσεις στην οικονομία από την κατάργηση του σχεδίου;

Το Επενδυτικό Πρόγραμμα συνέβαλε τα μέγιστα στην οικονομία του τόπου και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, το πρόγραμμα αυτό έδωσε οξυγόνο και πνοή στη σχεδόν χρεοκοπημένη οικονομία μας. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, από την 1η Ιουνίου 2013, μέχρι 15 Αυγούστου 2018, έγιναν συναλλαγές συνολικού ύψους €6,6 δισ., εκ των οποίων τα €3,7 δισ. αφορούσαν επενδύσεις στον τομέα των ακινήτων, οπότε αντιλαμβάνεστε το μέγεθος και το εύρος της προσφοράς του στην οικονομία μας. Η συμβολή του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος στην οικονομία υπήρξε ουσιαστική και καταλυτική, καθώς χάρη σε αυτό επιτεύχθηκε η άμεση προσέλκυση ξένων επενδύσεων, η ενίσχυση της απασχόλησης, αλλά και η μείωση των «κόκκινων δανείων» στον τομέα των κατασκευών και ακινήτων. Ως εκ τούτου, η κατάργηση του παρόντος προγράμματος θα επηρεάσει το κυπριακό επιχειρείν, επιφέροντας επιπτώσεις όχι μόνο στις εταιρείες ανάπτυξης γης, αλλά σε όλα τα συναφή επαγγέλματα και ευρύτερα στην οικονομία, καθότι οι διάφοροι κλάδοι είναι συγκοινωνούντα δοχεία και οι επενδύσεις από το ΚΕΠ δεν περιορίζονται στην κτηματαγορά.

Με βάση επίσημα στοιχεία, οι απώλειες για την οικονομία μπορεί να ανέλθουν και σε €2,6 δισ. Κατά τη γνώμη μας, δεν συμφέρει κανέναν η χώρα να μείνει χωρίς επενδυτικό πρόγραμμα και αυτό το γνωρίζει και η κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη πει ότι θα επαναφέρει ένα ανανεωμένο και αξιόπιστο επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο ελπίζουμε ότι θα πάρει «σάρκα και οστά» τους επόμενους μήνες. Η άποψη του συνδέσμου είναι ότι η Κύπρος έχει ανάγκη τις σοβαρές ξένες επενδύσεις, οι οποίες προσθέτουν αξία στην οικονομία, δημιουργώντας ευρύτερο αναπτυξιακό όφελος και νέες θέσεις εργασίας. Τα μέλη του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων σχεδιάζουν και αναπτύσσουν μερικά από τα κυριότερα αναπτυξιακά έργα στην Κύπρο. Η συνολική αξία των έργων που εκπροσωπούν τα 19 μέλη του συνδέσμου ξεπερνά τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ προκύπτουν, παράλληλα, σημαντικά πολλαπλά οφέλη, φορολογικά και άλλα έσοδα για το κράτος και επιπρόσθετες επενδυτικές ευκαιρίες, λόγω της ώθησης που δίδεται στην ευρύτερη οικονομία.

Πόσο υγιές είναι για μια οικονομία να στηρίζεται σε σημαντικό ποσοστό σε επενδύσεις που αφορούν κατά κύριο λόγο την αγορά ακινήτων από ξένους; Γιατί πρέπει να παραχωρούμε διαβατήρια για να προσελκύσουμε επενδύσεις; Δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι να προβληθεί ως ελκυστικός προορισμός επενδυτών η Κύπρος;

Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το πρόγραμμα δεν περιορίζεται μόνο στην αγορά ακινήτων, αλλά καλύπτει όλους τους τομείς των επενδύσεων στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων και συμμετοχών στο μετοχικό κεφάλαιο παραγωγικών εταιρειών. Το μικρό μέγεθος της κυπριακής αγοράς, η γραφειοκρατία, οι δαιδαλώδεις διαδικασίες αδειοδότησης και το εχθρικό επιχειρηματικό κλίμα που κυριαρχεί τελευταίως στην Κύπρο, αποτελούν σοβαρά αντικίνητρα για την προσέλκυση επενδυτών. Γι’ αυτό, το πρόγραμμα αποτελούσε ένα σοβαρό εργαλείο, το οποίο αντιστάθμιζε όλα τα πιο πάνω αντικίνητρα και η απώλεια του θα μειώσει σημαντικά τις επενδύσεις στην Κύπρο, ιδιαίτερα στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Περαιτέρω, παρόλο που το τραπεζικό μας σύστημα διαθέτει μεγάλα ταμειακά πλεονάσματα, εντούτοις, λόγω έκθεσης των τραπεζών μας σε μεγάλα δάνεια προς τον τομέα των ακινήτων, οι τράπεζες μας δεν χρηματοδοτούν νέες επενδύσεις στον τομέα αυτό και καθίσταται αναγκαιότητα η εξεύρεση των απαιτούμενων κεφαλαίων από το εξωτερικό, για την υλοποίηση μεγάλων έργων, οπότε η ακύρωση του προγράμματος θα προκαλέσει και μεγάλα προβλήματα στην υλοποίηση των μεγάλων επενδύσεων.

Τα προγράμματα με την παραχώρηση διαβατηρίων αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο άμεσων ξένων επενδύσεων σε μια οικονομία. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο οικονομικής πολιτικής, που αφήνει άμεσα και έμμεσα οικονομικά οφέλη στις χώρες που το χρησιμοποιούν, και οι οποίες δεν είναι λίγες. Πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία, η Αγγλία, η Ισπανία και άλλες, παραχωρούν άδειες παραμονής μεγάλης διάρκειας ή «πωλούν» διαβατήρια σε υπηκόους άλλων χωρών.

Σίγουρα υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να προβληθεί ως ελκυστικός προορισμός επενδυτών η Κύπρος και αυτός είναι μέσω της επιτάχυνσης μιας σειράς μεταρρυθμίσεων και πολιτικών. Οι πολιτικές αυτές οφείλουν να συνδυαστούν με κίνητρα και στοχευμένες παρεμβάσεις για την στήριξη υποσχόμενων κλάδων και δραστηριοτήτων, που παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες για εγχώριους και ξένους επενδυτές. Με στόχο την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης στρατηγικών επενδύσεων και τη μείωση της γραφειοκρατίας, η Βουλή ενέταξε εκ νέου στην ατζέντα της το ζήτημα της διευκόλυνσης των επενδύσεων, γεγονός που ικανοποιεί ιδιαίτερα τον Σύνδεσμο Μεγάλων Αναπτύξεων. Η στρατηγική του κράτους θα πρέπει να εστιάζει λιγότερο στην κατανάλωση και περισσότερο στην παραγωγική οικονομία, στις νέες επενδύσεις, στην ανάπτυξη νέων τομέων, σε διεθνώς εμπορεύσιμα και ανταγωνιστικά αγαθά και υπηρεσίες, στην καινοτομία και γενικά στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Κύπρου. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ανταγωνισμός διεθνώς είναι έντονος. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποκλείσουμε πραγματικούς επενδυτές, ούτε να βάζουμε εμπόδια στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Επιβάλλεται να απαλλαγούμε από τις γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες και τους αχρείαστους όρους, υιοθετώντας ένα μοντέρνο, ευέλικτο, αλλά συνάμα και αξιόπιστο ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικονομίας μας και των επενδυτών. Περαιτέρω, θα μπορούσαν να συμβάλουν εποικοδομητικά διάφορα οικονομικά κίνητρα -που αποβλέπουν στη μείωση του κόστους της επένδυσης ή στην αύξηση της επικερδότητάς της- τα οποία συνήθως έχουν τη μορφή φορολογικών κινήτρων, μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας, καθώς και χωροταξικών διευκολύνσεων. 

Ποιες μεγάλες αναπτύξεις που είναι σε εξέλιξη θα κινδυνεύσουν από την κατάργηση του ΚΕΠ; Πόσα αδιάθετα πολυτελή ακίνητα υπάρχουν και προορίζονταν κυρίως για πολιτογραφήσεις;

Η κατάργηση του ΚΕΠ επηρεάζει ολόκληρη την κτηματαγορά αλλά και όλους τους τομείς της οικονομίας. Όσο αφορά την κτηματαγορά, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ακινήτων τα οποία ενδεχομένως να μείνουν αδιάθετα, λόγω αυτής της εξέλιξης, αλλά δεν θα έλεγα ότι προορίζονταν αποκλειστικά για πολιτογραφήσεις. Ως σύνδεσμος, δεν γνωρίζουμε για ποια ακίνητα έχουν γίνει αιτήσεις για πολιτογράφηση, οπότε δεν ξέρουμε ποια από τα αδιάθετα ακίνητα προορίζονταν για ξένους επενδυτές, μέσω του Επενδυτικού Προγράμματος και ποια όχι. Η κάθε εταιρεία γνωρίζει τις δικές της ενέργειες, ωστόσο, θα έλεγα ότι υπάρχουν αρκετά ακίνητα προς διάθεση και αυτά θα επηρεαστούν από την κατάργηση του προγράμματος. 

Δεν γνωρίζαμε τι έκαναν επιτήδειοι 

Γιατί δεν είχε επισημάνει έγκαιρα ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων τις καταχρήσεις που, σύμφωνα και με το Υπουργικό Συμβούλιο, γίνονταν σε σχέση με το ΚΕΠ; Γιατί φτάσαμε να διασυρθεί η χώρα από το Al Jazeera για να καταργηθεί το σχέδιο και για να συζητηθεί η αντικατάστασή του από κάποιο άλλο;

Ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων δεν είχε γνώση των συγκεκριμένων παραβάσεων των προνοιών του προγράμματος και της εκμετάλλευσης που τύγχανε από ορισμένους επιτήδειους, ενέργειες τις οποίες καταδικάζουμε ανεπιφύλακτα και ζητούμε απόδοση ευθυνών. Όσοι έχουν πολιτογραφηθεί Κύπριοι παραπλανώντας το κράτος, θα πρέπει να τους ανακληθεί η υπηκοότητα και οι συνεργοί τους να λογοδοτήσουν ενώπιον δικαστηρίων.

Οι κανονισμοί και ο Επενδυτικός Νόμος

Ποιες εισηγήσεις έχει ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων ως προς την εκπόνηση και λειτουργία νέου επενδυτικού σχεδίου; Ποιον προσανατολισμό πρέπει να έχει και τι πρέπει να αλλάξει σε σχέση με το υπό κατάργηση σχέδιο;

Πιστεύουμε ότι οι κανονισμοί που ψήφισε πρόσφατα η Βουλή για το πρόγραμμα και οι οποίοι λόγω των εξελίξεων δεν μπήκαν σε εφαρμογή, διασφαλίζουν το κύρος και την αξιοπιστία του, νοουμένου ότι υπάρχει αυστηρή εφαρμογή τους και αυστηρή τιμωρία όσων παραβιάζουν ή είναι συνεργοί στην παραβίαση των κανονισμών αυτών.

Ως Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, βλέπουμε την ψήφιση του Επενδυτικού Νόμου (σ.σ. απλοποίηση και επιτάχυνση αδειοδοτήσεων), ως ενός ακόμη ισχυρού αναπτυξιακού εργαλείου, το οποίο θα αποτελέσει τομή στην αντιμετώπιση του αναχρονιστικού συστήματος αδειοδότησης των μεγάλων έργων, αλλά και των κωλυμάτων που προκύπτουν από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας.

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Παράταση μέχρι το τέλος του έτους για να υποβάλουν τα έγγραφα που χρειάζονται για το Επενδυτικό Πρόγραμμα όσοι έκαναν αίτηση μέχρι και τον Οκτώβριο, ζήτησε με επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων.

Όπως αναφέρει στην επιστολή του ο Σύνδεσμος, για τους αιτητές που υπέβαλαν τις αιτήσεις τους για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα μέχρι τον Οκτώβριο και δεν θα μπορέσουν να υποβάλουν τα διάφορα έγγραφα, ότι πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία συμπλήρωσης της αίτησης μέχρι το τέλος του 2020, νοουμένου ότι τα αγοροπωλητήρια έγγραφα τους θα χαρτοσημανθούν πριν την 1.11.20.

Ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων επισημαίνοντας τη μεγάλη συμβολή και συνεισφορά του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος στην οικονομία του τόπου μας, τονίζει την ανάγκη όπως γίνει ένα νέο Επενδυτικό Πρόγραμμα το οποίο θα θωρακίζεται με αυστηρά κριτήρια και ασφαλιστικές δικλίδες, έτσι ώστε, να αποφευχθούν λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος.

Υπογραμμίζεται ακόμα, ότι η κατάργηση του Προγράμματος από την 1^η Νοεμβρίου με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, δημιουργεί ένα τεράστιο κενό στην οικονομία του τόπου με ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις, κυρίως την περίοδο αυτή που η οικονομία μας δοκιμάζεται από την πανδημία COVID-19.

Να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες από την Κυβέρνηση για δημιουργία ενός νέου πλαισίου για τις ξένες επενδύσεις, ζητά ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων.

Με αφορμή τα όσα μετέδωσε το Al Jazeera, το νέο σάλο που δημιουργήθηκε για τις πολιτογραφήσεις καθώς και την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για κατάργηση του Επενδυτικού Προγράμματος από 1^η Νοεμβρίου, ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τον κίνδυνο παροπλισμού των ξένων επενδύσεων, με καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία του τόπου.

Αφού επαναλαμβάνει τα πολλά πλεονεκτήματα των ξένων επενδύσεων, υπογραμμίζει ότι η Κύπρος πρέπει να αποκτήσει ένα νέο αξιόπιστο θεσμικό πλαίσιο για τις ξένες επενδύσεις.

Οι ξένες επενδύσεις, προσθέτει ο Σύνδεσμος, συνεισφέρουν πάρα πολλά στην οικονομία και στο επιχειρείν της χώρας και δεν είναι δυνατόν να υπονομεύονται και να διασύρονται από πολιτειακούς αξιωματούχους ή επαγγελματίες.

Τα μέλη του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων που έχουν επενδύσει εκατομμύρια ευρώ στον τομέα τους, δεν μπορούν να ανεχθούν άλλες υπονομεύσεις.

Στα πλαίσια αυτά, ο Σύνδεσμος καλεί την Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη διαμόρφωση και θεσμοθέτηση ενός νέου αξιόπιστου επενδυτικού σχεδιασμού και τις αρμόδιες Αρχές να διερευνούν και να παραπέμπουν στη Δικαιοσύνη όσους με πράξεις ή παραλείψεις τους διασύρουν την Κύπρο.

Καίρια ζητήματα που αφορούν την οικονομία και ουσιώδη προβλήματα που σχετίζονται με τις δραστηριότητες του κλάδου τους, είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν τα μέλη του Δ.Σ. του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων με τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνο Ηροδότου, στο πλαίσιο διαδικτυακής συνάντησης που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 15 Σεπτεμβρίου.

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της τηλεδιάσκεψης συζητήθηκαν θέματα που αφορούν τα προβλήματα που προκύπτουν με το άνοιγμα λογαριασμών για υπηκόους ξένων χωρών καθώς και τη μεταφορά χρημάτων από το εξωτερικό στη Κύπρο, όπου οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες και εφαρμόζεται ένα ιδιαιτέρως ενισχυμένο και περίπλοκο καθεστώς δέουσας επιμέλειας που καταλήγει σε καταχρηστικές διαδικασίες δέουσας επιμέλειας με πολλά έγγραφα και τακτικές ενημερώσεις αυτών σε διάστημα 6 ή 12 μηνών, διαδικασίες που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για νέους πελάτες και επενδυτές.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων, Ανδρέας Δημητριάδης, ανέφερε σχετικά: «Ενώ το νομικό πλαίσιο είναι το ίδιο σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εντούτοις οι διαδικασίες δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζουν οι εμπορικές τράπεζες της Κύπρου είναι κατά πολύ πιο χρονοβόρες, ιδιαίτερα πολύπλοκες, και δαπανηρές με αποτέλεσμα οι επενδυτές να στρέφονται προς την Φρανκφούρτη, το Λονδίνο και άλλα επιχειρηματικά κέντρα για να εξυπηρετηθούν».

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων τόνισε επίσης την έλλειψη ικανοποιητικών πόρων Χρηματοδότησης των Μεγάλων Αναπτύξεων, την πρόσβαση μεγάλων και σύνθετων Αναπτύξεων σε Χρηματοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς επίσης και την εισήγηση για γενική αναστολή Δόσεων κεφαλαίου και τόκων για το 2021 για τις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία.